Baterie sodowo - jonowe, zasady klasyfikacji i transportu wg ADR

Doradca ADR wyjaśnia: jak bezpiecznie przewozić akumulatory sodowo-jonowe

Baterie sodowo-jonowe (Na-ion) stają się coraz popularniejszą alternatywą dla baterii litowo-jonowych, oferując większą dostępność surowców, niższe koszty produkcji i bezpieczeństwo użytkowania. Wraz z ich wprowadzeniem na rynek europejski, konieczne jest przestrzeganie zasad transportu określonych w Umowie ADR.

Zrozumienie przepisów oraz ich prawidłowe zastosowanie to zadanie, które najlepiej powierzyć specjaliście – Doradcy ADR.

Klasyfikacja ADR dla baterii sodowo-jonowych

• Baterie sodowo-jonowe należą do Klasy 9 – Różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Klasa 9 obejmuje towary, które nie są sklasyfikowane w innych klasach, ale stanowią potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa podczas przewozu.

• W ADR, bateriom sodowo-jonowym przypisano następujące numery UN:

  • UN 3551 – BATERIE SODOWO-JONOWE zawierające elektrolit organiczny

  • UN 3552 – BATERIE SODOWO-JONOWE W URZĄDZENIACH lub ZAPAKOWANE Z URZĄDZENIAMI zawierające elektrolit organiczny.

• Oznakowanie przesyłki:

  • Baterie sodowo-jonowe oznacza się nalepką 9A ,

  • kontenery morskie przewożące takie baterie – nalepką klasy 9.

                     Nalepka numer 9A

                          Nalepka numer 9

• Nie stosuje się wyłączeń LQ (ilości ograniczone) ani EQ (ilości wyłączone).

• Kategoria transportowa: 2

• Kod ograniczenia przejazdu przez tunele: (E)

• Do tych pozycji UN mają zastosowanie przepisy szczególne: 188, 230, 310, 348, 360, 376, 377, 400, 401, 636, 670, 677.

Budowa i wymagania techniczne

ADR określa dokładnie, czym są baterie sodowo-jonowe: to akumulatory wielokrotnego ładowania, w których elektrody nie zawierają sodu metalicznego, a elektrolit jest organicznym, bezwodnym związkiem.Kluczowe wymogi techniczne obejmują:

• zgodność z testami bezpieczeństwa wg Podręcznika Badań i Kryteriów ONZ (Część III, dział 38.3), zastosowanie zaworu bezpieczeństwa lub konstrukcji eliminującej ryzyko wybuchu,

• zabezpieczenie przed zwarciami zewnętrznymi i cofaniem prądu, wytwarzanie w ramach systemu zarządzania jakością,

• obowiązek udostępnienia podsumowania badań bezpieczeństwa dla uczestników łańcucha dostaw.

Te wymogi muszą być spełnione, aby baterie sodowo-jonowe mogły być przewożone zgodnie z przepisami ADR.

Oznakowanie i pakowanie

Każda bateria lub ogniwo sodowo-jonowe wyprodukowane po 31 grudnia 2025 r. musi być oznakowane informacją o pojemności energetycznej w watogodzinach (Wh).

Dostępne instrukcje pakowania: P903, P908, P909, P910, P911, LP903, LP904, LP905, LP906.

Opakowania muszą zapewniać ochronę przed uszkodzeniem mechanicznym, zwarciem i wstrząsami. Doradca ADR zwraca uwagę, że szczególnie istotne jest stosowanie mocnych opakowań zewnętrznych i dodatkowych zabezpieczeń dla przesyłek nieinstalowanych w urządzeniach.

Wyłączenia z ADR – przepis szczególny 188

Przepis 188 umożliwia przewóz niektórych ogniw i baterii sodowo-jonowych bez pełnego stosowania wymogów ADR, jeśli spełniają one określone warunki:

• pojemność ogniwa ≤ 20 Wh, baterii ≤ 100 Wh,

• baterie są zapakowane w sposób chroniący przed zwarciem,

• każde opakowanie przeszło test upadku z wysokości 1,2 m,

• cała przesyłka jest odpowiednio oznakowana znakiem baterii wg 5.2.1.9,

            znak baterii wg 5.2.1.9

• masa brutto przesyłki nie przekracza 30 kg.

Uszkodzone, wadliwe lub potencjalnie niebezpieczne ogniwa sodowo-jonowe muszą być traktowane ze szczególną ostrożnością. Przepis 376 dotyczy m.in.:

• baterii z wyciekami, deformacją lub objawami przegrzania,

• akumulatorów o nieznanym stanie technicznym,

• ogniw z uszkodzonymi systemami zabezpieczającymi.

Takie baterie należy pakować zgodnie z instrukcjami P908 / LP904 lub – jeśli istnieje ryzyko rozkładu lub emisji gazów – P911 / LP906. Opakowania oznacza się napisem „USZKODZONE/WADLIWE BATERIE SODOWO-JONOWE”, a w dokumentach przewozowych umieszcza się zapis:

„Przewóz zgodny z przepisem szczególnym 376.”

Baterie przeznaczone do recyklingu lub utylizacji – przepis szczególny 377

Baterie sodowo-jonowe przewożone w celu recyklingu lub utylizacji mogą być pakowane razem z innymi akumulatorami, o ile spełniają warunki instrukcji P909. Sztuki przesyłek oznacza się odpowiednio: „BATERIE SODOWO-JONOWE DO RECYKLINGU” lub „BATERIE SODOWO-JONOWE DO UTYLIZACJI”.

Jeśli wśród nich znajdują się egzemplarze uszkodzone, mają zastosowanie zasady z przepisu 376.

Wyłączenie 400 – ogniwa zwarte i rozładowane

Przepis szczególny 400 zwalnia z wymogów ADR baterie sodowo-jonowe, które są rozładowanymi ogniwami zwartymi w urządzeniach – czyli nie zawierają energii elektrycznej. Warunki:

• zwarcie (np. szyna zbiorcza między zaciskami) musi być łatwe do potwierdzenia, spełnienie wymagań konstrukcyjnych z pkt. (a), (b), (d), (e), (f) działu 2.2.9.1.7.2,

• pozytywny wynik testu upadku z wysokości 1,2 m,

• odpowiednie oznakowanie i mocne opakowania.

Transport baterii sodowo-jonowych do utylizacji – przepis 636

Do punktów zbiórki i sortowania można przewozić baterie sodowo-jonowe o masie ≤ 500 g lub pojemności ≤ 100 Wh w prostszy sposób, zgodnie z przepisem 636. Warunkiem jest zastosowanie opakowań wg instrukcji P909 i posiadanie systemu zapewnienia jakości, który ogranicza masę ładunku do 333 kg na jednostkę transportową.

Pojazdy zasilane bateriami sodowo-jonowymi (UN 3558)

Pojazdy elektryczne wyposażone w akumulatory sodowo-jonowe klasyfikuje się jako UN 3558.

Zgodnie z przepisem szczególnym 404, nie podlegają one pozostałym wymogom ADR, o ile bateria jest:

• zwarta,

• rozładowana (bez energii elektrycznej),

• zwarcie można łatwo zweryfikować (np. przez szynę zbiorczą).

To rozwiązanie znacząco upraszcza transport nowych pojazdów lub komponentów.

Rola Doradcy ADR w transporcie baterii sodowo-jonowych

Doradca ADR to kluczowa osoba odpowiedzialna za prawidłową klasyfikację, pakowanie i przewóz akumulatorów sodowo-jonowych. W praktyce jego zadania obejmują:

• określenie właściwego numeru UN i kodu klasyfikacyjnego,

• przygotowanie dokumentacji przewozowej ADR,

• weryfikację opakowań i oznakowania,

• nadzór nad procesem załadunku i rozładunku,

• szkolenie personelu i prowadzenie audytów bezpieczeństwa,

• doradztwo przy transporcie baterii uszkodzonych, rozładowanych i przeznaczonych do recyklingu.

Podsumowanie

Baterie sodowo-jonowe stanowią przyszłość zrównoważonej energetyki i elektromobilności. Jednocześnie, jako towary klasy 9 ADR, wymagają profesjonalnego podejścia do kwestii transportu, pakowania i oznakowania. Dlatego współpraca z doświadczonym Doradcą ADR to nie tylko obowiązek prawny, ale i gwarancja bezpieczeństwa oraz optymalizacji procesów logistycznych.

Chcesz dowiedzieć się więcej o bateriach podlegających ADR lub uzyskać wsparcie doradcy ADR ? Skontaktuj się ze mną – pomogę przygotować Twoją firmę do bezpiecznego i zgodnego z prawem transportu.

Kontakt w sprawie obsługi ADR:

Piotr Jachym – Doradca ADR

📞 Tel.: 512 333 080

📧 E-mail: pjachym.adr@gmail.com

Skontaktuj się ze mną

SUPPORT

Piotr Jachym

piotr.jachym@doradztwo-adr.pl

pjachym.adr@gmail.com

+48  512 333 080